Rock Afera

Tekst przygotowany na finał akcji Rock Afera, zorganizowanej przez Stowarzyszenie Krzywa Kultury i Stowarzyszenie Kulturotwórcze Nie z Tej Bajki w 2012 r. Oprócz niego wykorzystano moje niektóre niewiersze i fotografie z wystawy „Śmieci rock’n’rolla”. Dominika z Krzywej nakręciła ze mną wywiad, w ogóle powstał świetny film z weteranami kwiatu ostrowieckiej młodzieży lat dziewięćdziesiątych. Niestety ze względu na niewyjaśnione prawa autorskie do utworu jednej z kapel, film został gdzieś zagrzebany w czeluściach cyfrowych dysku twardego i znany jest wąskiemu gronu odbiorców. Oczywiście wszyscy twierdzą, że go widzieli i żywo o nim dyskutują. Tak się tworzy legendy. Ja pamiętam tylko jedną projekcję w amfiteatrze parku miejskiego.

... oczywiście w Ostrowcu.

Żeby trochę przybliżyć Wam cele akcji zamieszczam krótki cytat.

„W latach 90. jednym z elementów łączących młodych ludzi była muzyka. Liczba młodych zespołów, które grały w tym czasie na terenie Ostrowca, sięga kilkudziesięciu. Nasze przedsięwzięcie nawiązuje do koncertów organizowanych w l. 90 XX wieku w Malwie, Pałacyku, MCK, Cafe, Manhatanie, które scalały młodzież tamtych czasów i tworzyły przestrzeń do samorealizacji i ekspresji.

Zależy nam, by „Rock Afera” była swoistym zjazdem osób, którzy tworzyli niezwykle bogate i barwne środowisko młodzieżowe. Chcemy przypomnieć ten moment w historii naszego miasta, kiedy doszło do niezwykłej erupcji kreatywności młodzieży w dziedzinie muzyki, a także w samoorganizowaniu się w różnych subkulturach.

Naszym zdaniem przypomnienie fenomenu tamtych „muzycznych” lat stanowić będzie nie tylko niezwykłą podróż w czasie, ale także ugruntowanie i podtrzymanie tożsamości lokalnej i poczucia łączności z miastem. Dla współczesnych młodych ludzi to fragment historii, ale jakże ważny dla pełniejszego zrozumienia miasta, w którym żyją.”

Finał akcji 21 września 2012 r. objął:

- Wystawę prezentującą archiwalne fotografie z koncertów i z życia ówczesnych subkultur, materiały związane z tematem: plakaty, naszywki, ziny dokumentujące życie muzyczne Ostrowca lat 90. XX w.

- Wystawę multimedialną, na której będzie można przesłuchać kasety magnetofonowe zawierające nagrania ostrowieckich zespołów z tamtych lat.

- Projekcję filmu dokumentalnego zawierającego archiwalne nagrania koncertów i współczesne wywiady z osobami reprezentującymi dane środowiska muzyczne.

- Koncert muzyków tworzących scenę lat 90. oraz jam session.

- Każdy uczestnik otrzymał zina - okolicznościową publikację, w której znalazły się teksty o historii młodzieżowej sceny muzycznej lat 90. XX wieku w Ostrowcu Św. oraz o subkulturach i kulturowym fenomenie tego okresu.

Sam tekst, w lekko okrojonej formie, ukazał się we wspomnianym zinie okolicznościowym (Rock Afera) pt. „bez tytułu”. Oto on.

            No to siup. Jak napisać o tamtych czasach? Chciałbym ująć wszystko językiem prostym jak język Salingera z „Buszującego w zbożu” ale nie czuję się tak odważny. Cienka jest granica między grafomaństwem, a literackim kunsztem. Z drugiej strony to głupie żeby pisać o latach dziewięćdziesiątych z perspektywy wiekowego doświadczenia. No to siup, kolejny łyk, będzie łatwiej pisać w stanie tak wówczas powszechnym.

            Z uśmiechem stwierdzam, że tak jak każde pokolenie i my byliśmy pokoleniem wyjątkowym. Było w nas jednak coś innego, dziwnego jak na bądź co bądź bardzo wyrazisty bunt punk-pokolenia przeciwko zastanej rzeczywistości. Większość z nas w kółko słuchała z zapartym tchem nagrań z lat osiemdziesiątych czy siedemdziesiątych. Na tym oparliśmy swe twórcze zapędy, na tym co przy sprzyjających wiatrach mogło być młodzieńczym wyrazem połowy naszych ojców. Nie było jednak tak, nasi ojcowie nie byli tak odważni! Polski rock dał wielu pokoleniom niesamowicie długą młodość, pokoleniową integrację środowiska i zaangażowanie społeczno-polityczne, które można porównać chyba tylko z rewolucją dzieci-kwiatów. Mieliśmy masę znajomych w różnych zakątkach Polski, pisaliśmy bardzo długie listy pełne błędów ortograficznych, prowadziliśmy wzniosłe, zaangażowane dyskusje, a przy tym umieliśmy się bawić jak nikt inny, zakrapiając to wszystko...

... absurdalnym humorem.

             Sztuka. Muzyka, która zamiast pracujących rodziców nas wychowała, dała  nam uczucie, że każdy z nas jest wielki. Dzieliliśmy się naszymi artystycznymi zapędami z przyjaciółmi, podziwialiśmy się na wzajem i każdy z nas był kimś. Punk dał nam wielkie poczucie wartości każdej jednostki, nie liczyło się skąd pochodzisz, do jakiej budy uczęszczasz, poznając Twoje wnętrze okazywało się jak wspaniałym jesteś człowiekiem. Miałem wrażenie, że stopnie, kłopoty w szkole, czy w domu są czymś pobocznym. Muzyka i przekaz niesiony słowami „piosenek”, które były ważniejsze od niej samej dały nam o tym zapomnieć. Pisaliśmy wiersze, które nie chcieliśmy by były wierszami i opowiadania, które były inne niż wszystkie. Powstała masa kapel, ewenement w tym mieście. EVERSORES, VEA VICTIS, SUBVERT, HOPE THE LAST, AZOTOX, MOR, BUNTOWNIK, MIĘSO, BURU-GURU, HOLY-HOAX, 997, SUBVERT, HOPE DIE LAST, IN VINO WERITAS, THE BILL (nie mylić z zespołem z Pionek), THE TOX, VITA BREVIS, HEROINA TV, LOBOTOMIA, BURU GURU, SAMOWOLA, TRANSYLWANIA ? czy jakoś podobnie????????, FRIEDHOF – Ćmielowiacy, w latach ‘80 grali w Jarocinie. Zespół wcześniej nazywał się PAŁADZ YNVALYDUFF, BOMBOWIEC – grał w nim Prezydent Wilczyński. Nie pamiętam dokładnie ponieważ słyszałem kupę lat temu (może ktoś kto zna angielski weźmie i jeszcze poprawi tę nazwę) ale były punkowiec (rocznik 1968) twierdził, że pierwszym punkowym zespołem na tym terenie był bodzechowski THE BAMBER BOYS SESSION OF BODZECHÓW BAND. Trochę dziwna nazwa, może Session Of Bodzechów Band to tylko tytuł sesji nagraniowej?. To tylko część z nich. Przy tym wszystkim wypijaliśmy niewiarygodne ilości win o bardzo głupich nazwach i mieliśmy masę innych zainteresowań. Ktoś tam malował, inny czytał, Bóg, Hare Kryshna, wegetarianizm. Wśród tych wszystkich inności czuliśmy się jednak mocną wspólnotą. Te wszystkie zainteresowania zaczęły się za przyczyną jednego impulsu, był nim punk rock. W oparach wszystkiego co opisałem, na tych odrapanych ławkach, klatkach schodowych, w parku, na przystankach autobusowych i podczas tułaczki stopem czy pociągami wykreowaliśmy siebie. To my teraz budujemy przyszłość. Bądźmy dumni z tego kim jesteśmy.

Kreatywność. Na pewno się nie nudziliśmy. Nie przypominam sobie żeby ktoś mówił ale nuda. Próby zespołów były małymi koncertami, angażowaliśmy się w różne akcje. Organizowaliśmy koncerty, na których występowało czasem tyle kapel, że teraz niektórzy odważyliby się nazwać to festiwalami. Pałacyk, Malwa, Dworek, chyba wszystkie szkoły średnie. W Dzień Wagarowicza odbywało się kilka równoległych imprez w różnych miejscach Ostrowca i jeszcze na dokładkę w starym liceum w Ćmielowie. Koncerty były nawet w szkole w Szewnie czy Chmielowie. Kapele, które tu wystąpiły znaliśmy z telewizji czy radia. Dla nas były to prawdziwe gwiazdy, nie mieliśmy kompleksów. Któraś nam się podobała to tu po prostu zagrała: Kult, Psy Wojny, Farben Lehre, Strajk, Smar SW, Alians, KSU, Wańka Wstańka, 1984... Oczywiście świat dorosłych był tu niezbędny, ale na pewno musieliśmy być strasznie przekonujący, bo jakich argumentów użyć żeby wytłumaczyć pani z domu kultury, że powinna wystąpić Nauka o Gównie?

Nie wiem ile w tym prawdy ale żyła w nas legenda, że ponoć w 1984 r. w Ostrowcu miała grać Siekiera w starym skaldzie (z Budzyńskim na wokalu). Władze w ostatniej chwili zabroniły im koncertować i  cały występ odbył się w stodole u chłopa w Denkowie. Wszystko możliwe, bo na przykład w latach ’90 T.Love wystąpił na prywatne zaproszenie w jakimś barze na Sienkiewicza, publicznością byli przypadkowi ludzie, którzy przyszli na piwo.

Chodziliśmy na spotkania z „krisznowcami”. Protestowaliśmy przeciwko nieludzkiemu traktowaniu zwierząt w cyrku. Pewien kolega ćwiczył sztuki walki żeby tępić faszyzm, a inny wyrażał się podczas happeningów. Pewnie sami moglibyście przytoczyć przeróżne formy spędzania wolnego czasu. A tak a propos, kto mi przypomni co to była za akcja z teatrami ulicznymi w Wąskiej Uliczce? 

Równość. Tak jak napisałem, wszyscy ceniliśmy siebie na wzajem. W śród ostrowieckich kapel rodzili się nasi nowi idole, którzy tak czy siak byli naszymi kumplami, z których się nabijaliśmy i z którymi popijaliśmy wracające z wielkim triumfem wino patykiem pisane. Gwiazdy, które  tu wystąpiły, to też ludzie z krwi i kości. Niektórzy nawet nie chcieli dawać autografów zaznaczając, że nie są w niczym lepsi od nas. Ja najmilej wspominam koncert Farben Lehre i Strajku w Opatowie, a najmilej to co się działo po koncercie, rozmowy z Wojtkiem i wygłupy  na stole (może kolumnie) z moją dziewczyną.

Dyskusje. No właśnie, nie byliśmy pokoleniem Metina, ani nie pisaliśmy pod sweet focią na fejsie wow xD, tylko prowadziliśmy przejmujące rozmowy jak uniknąć błędów naszych ojców, o wierze, o moralności, o eutanazji, aborcji po gwałcie, sensie rozwodów, ekologii, pacyfizmie, czy obronie rodziny w chwili grozy, o lepszej najgorszej prawdzie od najpiękniejszego kłamstwa, o przemocy w rodzinie, o tym na ile jest nam potrzebny pieniądz i o tym jak daleko można się posunąć żeby go mieć. To dzięki tym godzinom spędzonym na ławkach, czy u znajomych jestem tym kim jestem. Za to wam przyjaciele jeszcze raz dziękuję, bo choć kurwa bywa bardzo ciężko to jestem zadowolony z tego, co nam wyszło gdy stwarzaliśmy siebie na wzajem.

Autobus. Tu przeżyłem ciekawe chwile. Zawsze można było kogoś spotkać i popuścić wodzę swojemu abstrakcyjnemu myśleniu. Najbardziej lubiłem spotkania z Wozem albo Gelem (smutny, dziwny zbieg okoliczności). Chyba bywaliśmy małym kabaretem. Pasażerowie jednak nie płacili nam za salwy śmiechu jakie im fundowaliśmy, raczej trzeba było zwiewać przed kanarami. Najczęściej rozmawialiśmy donośnym głosem o plantacjach buraków jakie niby mamy wedle trzech bucków. Próbowaliśmy też naśladować dorosłych, tu często dyżurnym tematem była pogoda. Pewnego razu wsiadł do autobusu Gelu i zaczął do mnie krzyczeć z drugiego końca, że będzie kapitalistą, kupił żerdzie i zakłada folie. Miałem do niego pretensje, pewnie ukradł mi pomysł i będzie miał ogórki na pszennej słomie. On jednak krzyknął, że niiii, coś co się bardziej opłaca, marihuana! Ten cały ciasny autobus ryczał ze śmiechu. Absurd rozprzestrzeniał się na środowisko dorosłych. Pewnego razu grupka młodzieży skupiła się wokół kasownika dywagując co to jest, wśród różnych podejrzeń padło, że może to jest młockarnia, w tym momencie doczłapał się starszy pan, schylił się, obejrzał dokładnie urządzenie i stwierdził, że jemu to wygląda na fotogołębnik.

Często jeździliśmy do Ćmielowa albo na okoliczne wiochy bo tam było bardzo mocne rock’n’rollowe towarzystwo. Zamiast Jawą albo ETZetka, którymi jeździli chłopcy na wiejskie zabawy, ja przemieszczałem się ciężkim motocyklem z wózkiem bocznym, tak niestandardowo, nie wiadomo czy to oryginalność czy obciach? Dojrzałem Gela zmierzającego na przystanek. Nie zauważył mnie. Pojechałem inną drogą, schowałem motocykl i wsiadłem do autobusu na kolejnym przystanku w popękanym kasku na głowie. Drugi kask miałem w ręce. Gelu zamiast mówić o burakach czy folii zapytał się mnie o to dlaczego chodzę w kasku. Odparłem, że wczoraj w Wiadomościach mówili, że na ulicy jest coraz bardziej niebezpiecznie, boję się więc, że może mi coś spaść na głowę i chodzę w kasku. Spytał czy wobec tego pożyczę mu drugi i tak jechaliśmy autobusem w kaskach. Po paru przystankach powiedziałem mu prawdę i że możemy się wrócić i dojechać do celu motocyklem. Miał do mnie pretensje, że go okłamałem i przeze mnie skasował bilet. W duchu bardzo się cieszyłem, udało mi się go przechytrzyć!

Ciuchy. To nierozerwalna część sztuki i kreatywności, wyrażenia własnego ja. Zazwyczaj przerzucaliśmy stery śmierdzących tekstyliów we wszędobylskich grzebalniach. Każdy z nas wyglądał inaczej, a jednak po tych ubraniach dało się jasno wyczuć, kto z jakim środowiskiem jest związany. Najmodniejsze były pasiaki. Często też sami sobie przygotowywaliśmy wymyślne stroje. Do tego wyszukane, zazwyczaj rozczochrane fryzury albo irokez, chociaż ja wolałem jak ktoś się bardziej wysilił. Oczywiście irokeza też miałem ale nie podobało mi się, że byli tacy, którzy mnie za niego podziwiali, to nie byli dla mnie punkowcy, jakieś pacany! Spuszczać się na widok irokeza! Szybko więc go ścinałem. Zdecydowałem się jeszcze ostatni raz gdy byłem już dwudziestolatkiem. Zrobiło mi się nagle jakoś smutno, że młodzież wymiękła i stawała się coraz bardziej podobna do reszty. Postanowiłem, że będę ostatnim który nosił irokeza w tym mieście. Później one odżyły (mogłem ściąć), ale niestety głównie na koncertach. Wracając do ciuchów, tu taki paradoks albo mała obłuda. Niby ubieraliśmy się byle jak, niby chcieliśmy pokazać, że nie szata zdobi człowieka ale wkładaliśmy w nasz wygląd całe serce. Wszystko było dopracowane. Z czasem obserwowaliśmy jak elementy naszego stylu przenikają do popkultury, a pasiaki można było kupić w markowych sklepach.

Różnice. W zamkniętych środowiskach rodzi się nowa jakość. Wychowałem się na wsi. I choć w Brzóstowy (tak prawidłowo powinno się odmieniać nazwę tej miejscowości) pojawili się ponoć pierwsi punkowcy już pod koniec lat siedemdziesiątych, to stworzyliśmy (tak rocznikowo ’76) zamkniętą paczkę, która na samym początku lat dziewięćdziesiątych ceniła sobie trzeźwe spędzanie czasu. Siedzieliśmy, wspólnie pisaliśmy wiersze, opowiadania i szczegółowo analizowaliśmy teksty punkowych kapel. Na swój sposób szukaliśmy własnych dobrych ścieżek życia. W jakimś momencie zetknęliśmy się ze środowiskiem punk rockowców z Ostrowca, którzy w pewnym stopniu wydali nam się pustymi degeneratami. Jak już pisałem, to były czasy, kiedy dużo się rozmawiało, a więc szybko się polubiliśmy i poznaliśmy masę wartościowych ludzi, którzy wnieśli do naszych rozważań nową jakość – wino Kordiał.

Albo weźmy pewien odłam punków z Piasków Brzóstowskich. Goście z ogolonymi łbami, flyersy i koniecznie naszywka Polska. To była zwarta i mocna grupa. Nie podskoczył im żaden skin, ba i cały Ćmielów nie zawsze im dał radę!

Brudasy kontra czyściochy. Tu znowu widać kreatywność w spędzaniu wolnego czasu. Brudasy kontra czyściochy to mecze piłki nożnej jakie rozgrywaliśmy w parku miejskim. Brudasy to oczywiście punki, a czyściochy to hardcorowcy, środowisko straight edge.

I tak mógłbym pisać i pisać ale muszę skończyć bo jest pierwsza w nocy, a rano muszę iść do pracy, tak jak kiedyś chodzili nasi starzy. Jeszcze tylko napiszę, że bardzo lubiłem imprezy u mnie, jak już mieszkałem w Ostrowcu. Spotykaliśmy się, piliśmy, oglądaliśmy filmy dokumentalne, głównie o muzyce i do rana o nich dyskutowaliśmy. No i jeszcze bardzo lubiłem spotkania w lasku. Ludzie wyprawiali tam różne dziwne rzeczy a ja im w tym czasie recytowałem Słowackiego...

P.S.

Pisząc to musiałem wprowadzić się w nastrój. Piwa reklamował nie będę ale w celu spisania tych słów słuchałem koncertu Dezertera z Jarocina 84 i Abaddonu z płyty „Wet za wet” z 86 r. Jeszcze mam parę pomysłów co można byłoby napisać słuchając Ust Syracha ale to następnym razem.